بهطور کلی استرس برای آدمی ضروریست؛ زیرا میتواند محرک و مشوّقی برای انجام کارها باشد. آنچه برای ما نگرانکننده است ناتوانی در کنترل استرس است. ناتوانی در مدیریت استرس مشکلات جسمی و روحی زیادی ایجاد میکند: مثل احساس گیجی، بیانگیزه شدن، اختلالات خواب، کابوس، سردرد، ناراحتی معده، ناخن جویدن، دندان قروچه، عرق کف دست، تپش قلب و شب ادراری.
سخنی با والدین:
اگر دانش آموز مکرراً علائم فوق را بروز میدهد:
۱. استفاده از جملات منفی مانند «تو نمیتوانی» ممنوع!
۲. با مراجعه به روانشناس کودک در مسیر بهبود حال دانش آموز قدم بردارید.
علت استرس آزمون:
دلایل زیادی در استرس امتحان تأثیرگذار است. ازجمله:
۱. نگرانی افراد از شکست در آزمون
زندگی، مسیر پرفراز و نشیبیست. که در آن همیشه برنده نخواهید بود. موفقترین افراد هم شکست را تجربه کردهاند و از آن برای ساختن آینده بهتر بهره بردهاند.
پذیرش شکست به شما کمک میکند تا در مدیریت استرس بهتر عمل کنید؛ یعنی بپذیرید که همیشه برنده نخواهید بود و ممکن است شکست بخورید.
۲. نداشتن آمادگی
تصور کنید از ۱۰۰ درصد منابع امتحانی، شما فقط بر ۲۰ درصد از مطالب تسلط دارید و مداوم افکاری مثل: «من که میدانم نتیجۀ خوبی نمیگیرم»، «من تسلط کافی ندارم» و… به سراغ شما میآید. این افکار تنها باعث آن میشود که شما در جلسۀ آزمون نتوانید از همان تسلط نسبی خود نیز استفاده کنید.
هر آنچه را که در گذشته اتفاق افتاده رها کنید! به هر دلیلی شما فقط بر ۲۰ درصد مطالب آمادگی دارید. شرایط را طوری مدیریت کنید که بتوانید از تمام ظرفیت خود و از تمام آن ۲۰ درصد استفاده کنید.
۳. خانواده ممکن است دانش آموز را برای گرفتن نمره خوب تحت فشار بگذارد!
واقعیت امر این است که شما والدین گرامی نباید نمرهمحور باشید! ممکن است دانش آموز شما برای آزمونی مطالعه بسیاری داشته باشد اما به هر دلیلی نتواند نتیجۀ دلخواه را کسب کند. در چنین موقعیتی اکثریت والدین دانشآموزان را سرزنش میکنند یا حداقل، ناراحتی خود را نسبت به نتیجهای که دانش آموز کسب کرده بروز میدهند. یادتان باشد که دانش آموز بیشتر از شما نسبت به نمرهای که کسب کرده ناراحت است! ناراحتی، تنبیه و یا سرزنش شما باعث میشود دانش آموز احساس کند که شما دیگر دوستش ندارید و تنها زمانی دوستداشتنی است که نتایج دلخواه را کسب کند. در چنین مواقعی، لازم است کنار فرزند خود باشید؛ فرزندانتان جز شما پناه امن دیگری پیدا نخواهند کرد. پس آنها را از خود نرانید!
راهکارهای کاهش استرس:
۱. تجسم فعال
در حقیقت، تجسم فعال همان استراحت موقت ذهن است؛ مثلاً تصور کنید همان جایی هستید که حالتان را خوب می کند: تصور کنید که در یک ساحل و رو به دریا نشستهاید. به تمام جزئیات صحنهای که خود را در آن متصور شدهاید فکر کنید.
۲. کسی که دوستش دارید را در آغوش بگیرید
صبح روزی که آزمون دارید حتماً مادر یا پدرتان را در آغوش بگیرید. تماس فیزیکی در کاهش استرس، بسیار مؤثر است.
۳. قضاوت مثبت نسبت به خود
اجازۀ ورود افکار منفی را به ذهنتان ندهید. با افکاری مثل «من نمیتوانم»، «من حتماً شکست میخورم» و… فقط استرس خود را بیشتر میکنید. کافی است به تلاشهایی که برای کسب نتیجۀ دلخواهتان کردهاید فکر کنید و خواهید دید که چقدر در تغییر حالتان و انتقال حس مثبت به شما کمک میکند.
۴. از غذاهای سالم و لبنیات کمچرب استفاده کنید
روز قبل از آزمون به هیچ عنوان فستفود و نوشیدنیهای انرژیزا مصرف نکنید؛ زیرا باعث افزایش استرس شما خواهند شد! (به شما توصیه میکنم صبح روز آزمون یک عدد لیمو ترش تازه را برش بزنید و استشمام کنید)
۵. خواب کافی
شب قبل از آزمون حتماً خواب کافی داشته باشید! این امر در کاهش استرس و داشتن هوشیاری کافی در صبح آزمون به شما کمک خواهد کرد.